Παρουσίαση/Προβολή

Περιεχόμενο μαθήματος

1. Σκοπός και Στόχοι

Ο σκοπός του μαθήματος είναι να αναλύσει το φαινόμενο της διεθνοποίησης του κεφαλαίου, των επιχειρήσεων και γενικά της επιχειρηματικής δράσης. Εκείνο που χαρακτηρίζει το καπιταλιστικό σύστημα είναι η διεθνοποίηση των οικονομικών σχέσεων μέσω του διεθνούς εμπορίου, της διασυνοριακής κίνησης παραγωγικών συντελεστών, όπως του κεφαλαίου και της εργασίας, και τέλος της διεθνοποίησης των επιχειρήσεων και της παραγωγής, και τελικά η συγκρότηση ενός διεθνούς οικονομικού συστήματος. Η διεθνοποίηση της παραγωγής περιλαμβάνει μορφές όπως το διασυνοριακό εμπόριο, οι διεθνείς επενδύσεις χαρτοφυλακίου και οι Άμεσες Ξένες Επενδύσεις, η διεθνής μεταφορά τεχνολογίας και τεχνογνωσίας, και γενικά παραγωγικών εισροών.

Οι στόχοι του μαθήματος είναι:

• Να δείξει ότι η διεθνοποίηση των οικονομιών καταλήγει στην συγκρότηση ενός διεθνούς οικονομικού συστήματος,.  
• Το διεθνές οικονομικό σύστημα μετασχηματίζεται ανάλογα με το μίγμα των διεθνών οικονομικών και πολιοτικών σχέσεων.Από τον μερκαντιλισμό, την αποικιοκρατία και τον ιμπεριαλισμό αλλά και το lesserfaire - lesserpassé περνάει στον εθνικισμό, τα καρτέλ, τον Κευνσιανισμό αλλά και την δημιουργία ενός αντίπαλου συστήματος κεντρικά κατευθυνόμενης οικονομίας και, τέλος sτην μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο σταδιακή φιλελευθεροποίηση του διεθνούς εμπορίου, την αυστηρή ρύθμιση των διεθνών νομισματικών σχέσεων και της κίνησης κεφαλαίων, στην κατάρρευση του Κευνσιανισμού, αλλά και των κεντρικά κατευθυνόμενων οικονομιών, στην πλήρη φιλελευθεροποίηση των διεθνών νομισματικών σχέσεων και της κίνησης κεφαλαίου στην δημιουργία ενός διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος και την απογείωση της λεγόμενης παγκοσμιοποίησης, η οποία φαίνεται να απειλείται από την χρηματοοικονομική κρίση του 2007-2008, την επάνοδο του εθνικισμού και του προστατευτισμού, την πανδημία του COVID19 αλλά και αλλεπάλληλες γεωστρατηγικές κρίσεις, απειλές και κινδύνους. Η Βρετανική ηγεμονία δίνει την θέση της στην Αμερικανική ενώ ο ανταγωνισμός του ψυχρού πολέμου στον ανταγωνισμό Κίνας και ΗΠΑ.
• Να αναλύσει τα εργαλεία της διεθνοποίησης, δηλαδή το διεθνές εμπόριο, τις ξένες επενδύσεις, τις μεταναστευτικές ροές, τις χρηματοοικονομικές ροές, κλπ.
•  Να δείξει το πλαίσιο, τους τύπους, και την οργάνωση της διεθνούς διακυβέρνησης, όπως αποικιοκρατία, o κανόνας χρυσού, το σύστημα Bretton Woods, τα συστήματα συναλλαγματικών ισοτιμιών, η περιφερειακή ολοκλήρωση, η παγκοσμιοποίηση, κλπ.

2. Περιεχόμενο του Μαθήματος

Διάλεξη 1η

Διεθνοποίηση 1: Από την  αρχαιότητα έως την εποχή των μεγάλων ανακαλύψεων

Διάλεξη 2η

Διεθνοποίηση 2: Από το 1500 έως την έναρξη της βιομηχανικής επανάστασης.

Διάλεξη 3η

Διεθνοποίηση 3: O μακρύς 19ος αιώνας. Χαρακτηριστικά και δομές του καπιταλιστικού συστήματος. Η πρώτη φάση της παγκοσμιοποίησης.  Ο κανόνας χρυσού.

Διάλεξη 4

Η περίοδος του μεσοπολέμου.  Η μεγάλη ύφεση.  Η άνοδος του εθνικισμού και των καρτελ.  Η δημιουργία του συτήματος της διευθυνόμενης οικονομίας.

Διάλεξη 5

Mετά τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο.  Η περίοδος του Bretton Woods.

Διάλεξη 6

Η περίοδος μετά τα πετρελαικά σοκς της δεκαετίας του 1970 και την κρίση του στασιμοπληθωρισμού.

Διάλεξη 7

Διεθνές Εμπόριο Ι.  Θεωρίες διεθνούς εμπορίου.  

Διάλεξη 8

Διεθνές Εμπόριο ΙΙ.  Φιλελευθεροποίηση και προστατευτισμός.

Διάλεξη 9

Διεθνές Χρηματοπιστωτικό Σύστημα.

Διάλεξη 10

Διεθνής Παραγωγή Ι.  Η διεθνοποίηση της επιχείρησης και μορφές.  Διεθνείς επιχειρηματικές σχέσεις,

Διάλεξη 11

Διεθνής Παραγωγή ΙΙ.  Διεθνείς επενδύσεις και πολυεθνικές εταιρείες,

Διάλεξη 12

Παρουσιάσεις Εργασιών

Διάλεξη 13

Παρουσιάσεις Εργασιών

3. Τρόποι Εξέτασης

Το μάθημα εξετάζεται με εργασία και παρουσίαση της.  Η παρουσίαση της εργασίας είναι υποχρεωτική για όσες/ους επιλέξουν αυτό τον τρόπο εξέτασης.  Εναλλακτικά, όσοι δεν επιλέξουν εργασία προσέρχονται στην γραπτή εξέτση του μαθήματος στο τέλος του εξαμήνου,

4. Βιβλιογραφία

N. Hood and S. Young (1979) The Economics of Multinational Enterprise, Longman, London and New York.

J. H. Dunning (1993) Multinational Enterprises and the Global Economy, Addison- Wesley.

Δημήτριος Κυρκιλής (2010) Άμεσες Ξένες Επενδύσεις, 2η έκδοση, Εκδόσεις Κριτική,

R. W. Griffin and M. W. Rustay (2020) Διεθνείς Επιχειρήσεις και Επιχειρηματικότητα. Μια Διοικητική Οπτική, Εκδόσεις Τζιόλα.