Παρουσίαση/Προβολή

Πολιτική Ανθρωπολογία, θρησκεία και φύλα στα Βαλκάνια και την Αν. Μεσόγειο
(POST115) - ΦΩΤΕΙΝΗ ΤΣΙΜΠΙΡΙΔΟΥ
Περιγραφή Μαθήματος
Το μάθημα γίνεται διαδικτυακά στο σύνδεσμο :
Join Zoom Meeting
https://zoom.us/j/5861827861?pwd=SElXb1B2b0R6eTRoZlhvNkM2R05ZQT09
Meeting ID: 586 182 7861
Passcode: 7Gxtit
εναλλακτικά στο σύνδεσμο
https://meet.google.com/cez-ajqp-pgk
Το μάθημα εστιάζει στη διατομή της εμπειρίας του φύλου με τη θρησκεία και την πολιτική. Παρέχει τη δυνατότητα παρατήρησης για το πώς συγκροτούνται τα υποκείμενα μέσα από πολιτικές εξουσίας και διαχρονικές πρακτικές ηγεμονίας στις γειτονιές του Αιγαίου και τις παρυφές του. Στόχος η κατανόηση της έμφυλης εμπειρίας σε σχέση με το έθνος, το κράτος και τη θρησκεία, στη σύζευξη τοπικού/παγκόσμιου και πέρα από τις κυρίαρχες παραδοχές και τα στερεότυπα, του βαλκανισμού και του οριενταλισμού. Μέσα από εθνογραφικές μελέτες και οπτικό υλικό, με τα εργαλεία της πολιτικής ανθρωπολογίας, της πολιτισμικής κριτικής και της μετα-αποικιακής θεωρίας, το μάθημα εστιάζει σε δύο γειτονικές γεωγραφικά περιοχές (Βαλκάνια- Αν.Μεσόγειος).Επικεντρώνουμε σε ηθικές αξίες εσωτερικές και εξωτερικές ηγεμονίες που οδηγούν στην καθιέρωση δυαδικών διακρίσεων, στερεότυπων αναπαραστάσεων και πολιτικών κατασκευών που αφορούν τις έμφυλες νοηματοδοτήσεις της τιμής και της ντροπής στη Μεσόγειο και τα Βαλκάνια, τις μεγάλες και μικρές παραδόσεις του Ισλάμ και της Ορθοδοξίας στην Ανατολική Μεσόγειο, την εθνική κουλτούρα και την κομουνιστική κληρονομιά στα Δυτικά Βαλκάνια, τον Καύκασο και την Αν. Ευρώπη. Αναζητούμε τους τρόπους της συνάντησης των τοπικών κοινωνιών με τη φιλελεύθερη Δύση και την ευρωπαϊκή εκκοσμίκευση, το κράτος δικαίου και τη δημοκρατία, στη συγκυρία της μετασοσιαλιστικής συνθήκης, της παγκοσμιοποίησης και της μετααποικιακής κατάστασης. Πιο συγκεκριμένα, εντοπίζουμε ομοιότητες και διαφορές σε έμφυλες πρακτικές και τελετουργίες του συλλογικού ανήκειν (στην κοινότητα, το έθνος, το κράτος, την θρησκευτική πίστη, τη μειονοτική κατάσταση, την αντίσταση και τη διαμαρτυρία), ενώ αναδεικνύουμε την εργαλειακή χρήση της θηλυκότητας και του ανδρισμού και στις πρακτικές αρνητικής αμοιβαιότητας, σύγκρουσης και διακρίσεων (κοινωνικός έλεγχος, μαγεία, θρησκευτική ιεραρχία, κοινωνική καταστολή, εθνικισμός).
Διαδικαστικά :
Περιλαμβάνονται 13 ενότητες. Η εξέταση γίνεται αφενός με ασκήσεις εντός εξαμήνου, πάνω στην ύλη των διαλέξεων και σε προθεσμία που ορίζεται εντός του εξαμήνου, και αφετέρου με τελική παρουσίαση ερευνητικής εργασίας η οποία θα πρέπει να παρουσιασθεί δημόσια και να λάβει τις παρατηρήσεις για τη γραπτή της μορφή. Η τελευταία για να είναι πλήρης θα πρέπει να είναι από 2.500 μέχρι 3.500 λέξεις και να περιλαμβάνει όνομα, και τίτλους στο εξώφυλλο, τίτλο, περίληψη, λέξεις κλειδιά, εισαγωγή στο ερευνητικό ερώτημα και σχετική βιβλιογραφική επισκόπηση, ανάλυση της ερευνητικής μεθοδολογίας που ακολούθησε η/ο συντάκτις, ανάλυση περιεχομένου και ειδικά κεφάλαια, συμπεράσματα και συνεπή παράθεση βιβλιογραφίας-πηγών.
ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ-ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Albera D., Blok, A. (2001). L'anthropologie de la Méditerranée/Anthropology of the Mediterranean. Paris: Maisonneuve et Larose. Maison méditerranéenne des sciences de l’homme.
-Argenti, N. (2019). “Introduction. The present of the Past in the era of Nation-state”, in Argenti, N. (ed). Post-Ottoman Topologies: The Presence of the Past in the Era of the Nation-State (pp. 1-25). New York, Oxford: BerghanBooks.
-Apostolidou, A. (2017). «Greek nationhood and ‘Greek love’: Sexualizing the nation and multiple readings of the glorious Greek past», Nations and Nationalism, 23(1): 68-86.
Asad, T. (1993). Genealogies of Religion: Discipline and Reasons of Power in Christianity Islam. Baltimore, MD: Johns Hopkins Press.
-Αθανασίου, Α.(2006) «GENDER TROUBLE: Η φεμινιστική θεωρία και η πολιτική μετά την αποδόμηση της ταυτότητας, Σύγχρονα Θέματα 94.
-Γκέφου-Μαδιανού Δ. (εισαγ.) «Η ανθρωπολογική έρευνα μετά την πολιτισμική κριτική», στο Πολιτισμός και Εθνογραφία: Από τον Εθνογραφικό Ρεαλισμό στην Πολιτισμική Κριτική. Νέα Έκδοση. Σειρά «Ανθρωπολογικοί Ορίζοντες», Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη (1η έκδοση: 1999, Ελληνικά Γράμματα)
-Campbell, J.K. (1965) Honour, Family and Patronage: A Study of Institutions and Moral Values in a Greet Mountain Community. Oxford: Oxford University.
- Γιαννακόπουλος, Κ. (2005). «Πόλεμοι μεταξύ ανδρών: ποδόσφαιρο, ανδρικές σεξουαλικότητες και εθνικισμοί», Σύγχρονα Θέματα: τριμηνιαία έκδοση επιστημονικού προβληματισμού και παιδείας, 88: 58-67.
-Γαζή, E. (2011). «Πατρίς, Θρησκεία, Οικογένεια». Ιστορία ενός συνθήματος (1880-1930), Aθήνα: εκδόσεις Πόλις
-Γκλέντχιλ, Τζ. (2013), Οι μεταμφιέσεις της εξουσίας Ανθρωπολογικές οπτικές για την πολιτική, Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2013.
- Dubisch, J. (ed). (1986). Gender & Power in Rural Greece, Princeton N.J.: Princeton University Press.
-Duijzings, G. (2001). Religion and the Politics of Identity in Kosovo. New York: Columbia University Press.
- Herzfeld, M.(1985). The poetics of manhood. Contest and Identity in a Cretan Mountain Village, Princeton N.J.: Princeton University Press 1985.
-Καρακασίδου, Α. (1990) Μακεδονικές ιστορίες και πάθη 1870-1990. Αθήνα: Οδυσσέας.
- Mangalakova, T. (2004). “Ο Kanun στη σύγχρονη καθημερινότητα της Αλβανίας, του Κοσόβου και του Μαυροβουνίου”, (Χ. Σίμος, Μετ.) στο Ε. Βουτυρά & Ρ. Β. Μπουσχότεν (Επιμ.) Ανάμεσα στο παρελθόν και παρόν. Εθνογραφίες του μετασοσιαλιστικού κόσμου (σς. 527 – 553). Αθήνα 2004: Κριτική
-Said, E. W , «Σύγκρουση λόγω άγνοιας», στο Χ. Δερμετζόπουλος, Μ. Σπυριδάκης (επιμ.) Ανθρωπολογία, Κουλτούρα και Πολιτική. Αθήνα Μεταίχμιο (2004), σ. 129-138. http://www.scribd.com/doc/289639660/Edward-W-Said-Σύγκρουση-Λόγω-Άγνοιας#scribd
-Σειρινίδου, Β., (2012). «Πέρα από τη θάλασσα. Η Μεσόγειος ως διανοητική κατηγορία» ,Διαχρονία 3, σ. 17-27
- Seremetakis, N. C. (1991). The Last Word: Women, Death and Divination in Inner Mani. Chicago-London: The University of Chicago Press.
-Tsantiropoulos , Α. (2008), Collective memory and blood feud. The case of mountainous Crete. Crimes and Misdemeanours 2/1 http://www.pbs.plymouth.ac.uk/solon/journal/issue%202.1/Tsantiropoulos_Article_final[1][1].pdf
- Τσιμπιρίδου, Φ.“Πώς μπορεί κανείς να είναι Πομάκος» στην Ελλάδα σήμερα; Αναστοχασμοί για ηγεμονικές πολιτικές σε περιθωριακούς πληθυσμούς» στο Ε. Παπαταξιάρχης (επιμ.) Περιπέτειες της ετερότητας. Αθήνα, Αλεξάνδρεια (2006): 209-236
-Τσιμπιρίδου, Φ. (2005) «Πολιτικές της ετερότητας στο τέλος του 20ου αι. Η πορεία προς την ‘πολυπολιτισμικότητα’ της ελληνικής Θράκης», Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών 118: 59-93.
-Τσιμπιρίδου, Φ. (2006) ««Η γυναίκα στο Ισλάμ»: Μια κριτική ανθρωπολογική προσέγγιση» (κείμενο από τις κύριες συγγραφικές δραστηριότητες) στο Φ. Τσιμπιρίδου (επιμ.), «Μουσουλμάνες της Ανατολής»: Αναπαραστάσεις, πολιτισμικές σημασίες και πολιτικές, Αθήνα, εκδ. Κριτική, 2006 : 33-99.
-Τσιμπιρίδου, Φ. (2008) «Οριενταλισμός και πολιτικές της ανθρωπολογίας στη Μέση Ανατολή» στο Φ. Τσιμπιρίδου, Δ. Σταματόπουλος (επιμ.) Οριενταλισμός στα όρια. Από τα Οθωμανικά Βαλκάνια στη σύγχρονη Μέση Ανατολή, Αθήνα: Κριτική 2008: 267-309.
-Τσιμπιρίδου, Φ. (2013), «Προς μια δημιουργική κριτική του «ανθρώπινου»: εμπειρίες επισφάλειας, συμμόρφωσης και υπονόμευσης από μια τραβεστί κούρδισα φεμινίστρια καλλιτέχνη της Πόλης», στο αφιέρωμα A. Αθανασίου και Γ. Τσιμουρής (επιμ.) Εκτοπίσεις και εντοπίσεις: Μετανάστευση, φύλο και επισφαλείς υποκειμενικότητες σε συνθήκες επιθετικού νεοφιλελευθερισμού Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών 140-141 Β-Γ (2013): 133-151. http://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/ekke/article/viewFile/6750/6478.pdf
-Tsibiridou, Fotini & Giorgos, Mavrommatis (2013), “Challenging the Bektashi tradition in the Greek Thrace: Anthropological and historical encounters”, στο F. Tsibiridou & N. Palantzas (eds) Myths of the Other in the Balkans. Representations, Social Practices, Performances. Thessaloniki: 144-160, eBook ISBN: 978-960-8096-05-9 http://online.anyflip.com/wiwn/vglf/mobile/index.html
-Μπαρτσίδης, Μιχάλης και Φωτεινή, Τσιμπιρίδου (2014), «Για την επιστροφή της “πολιτικής ηθικής”: Παγκοσμιοτοπικά κινήματα «αξιοπρέπειας»», Θέσεις, τ. 126 : 43-74.
-Τσιμπιρίδου, Φωτεινή (2013), «Ανάμεσα στο «έθνος και το κράτος»: Η επαναδιαπραγμάτευση της ατελούς σχέσης πολίτη/κράτους στη Θράκη», στο Κ. Ροζάκου & Ε. Γκαρά (επιμ.) Ελληνικά παράδοξα. Πατρωνία, Κοινωνία πολιτών, βία. Αθήνα: Αλεξάνδρεια: 205-238.
-Tsibiridou, Fotini (2015), “Lifestyle and Consumerism: Neoliberal Biopolitics and Islamist Experiences in the Muslim World” Semiotics and Hermeneutics of the Everyday Editor(s): Lia Yoka, Gregory Paschalidis. Cambridge: Cambridge Scholars Publishing: 60-81.
-Tsibiridou, Fotini (2015), «Beyond the politics of religion: Rationalizing Popular Islam among the Slavonic-Speaking Muslims in Greece”, in Balkan Heritages. Negotiating History and Culture, edited by Maria Couroucli and Tchavdar Marinov. Surrey: Asghate : 209-228.
-Tsibiridou, Fotini and Michalis Bartsidis (2016), “‘Dignity’ as glocal civic virtue: Redefining democracy in the era of neoliberal governmentality”, στο Sabah Alnasseri (ed.) Arab Revolutions and Beyond, New York: Macmillan-Palgrave: 31-54.
-Τσιμπιρίδου, Φωτεινή (2017), «Περί της πολιτικής και εργαλειακής χρήσης των συνόρων μεταξύ Ισλάμ και Δύσης, Θρησκείας και εκκοσμίκευσης», ΤΟΠΙΚΑ, τομ. 13ος, Σύνορα/Ορια Λ. Βεντούρα, Δ. Καρύδας, Γ. Κουζέλης (επιμ.) Eταιρία, Μελέτης των Επιστημών του Ανθρώπου 2017: 117-137.
-Tsibiridou Fotini (2017), “Creativity, Counterpublics and Çapulcu [looters] Cosmopolitics in Beyoǧlu (Istanbul)”, in E. Deltsou and F. Tsibiridou (guest editors), Urban lives and protests in neoliberal times: Art, aesthetics and solidarity as possibilities. The Greek Journal of Social Research (special issue, 149 B/) https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/ekke/article/view/15815
-Τσιμπιρίδου, Φωτεινή (2018) «Η πατριαρχία ως αιχμαλωσία στη μετασοβιετική εποχή: βότκα ανδρισμός επί της οθόνης και θυμωμένες φεμινίστριες στην κάμερα», Φεμινιστιqά/Feministiqά, τεύχος 1, http://feministiqa.net/?fbclid=IwAR01Xb5HTL5P-yxagacopmt1YH3Enii6F0wNpgwh9Qf-stxC4C7LdBRp7Zg
-Τσιμπιρίδου, Φωτεινή (2019) «Εθνογραφία από το κέντρο μιας παγκόσμιας Πόλης: φεμινιστική κριτική και τέχνη, γυναικείες μνήμες, ευάλωτα σώματα και κοσμοπολιτική», Marginalia, τ. 5, αφιέρωμα Πένες γυναικών, ιστορίες (α)ορατότητας
-Τσιμπιρίδου, Φωτεινή (2020) «Εθνογραφώντας « το χάος» στο κέντρο της παγκόσμιας Ιστανμπούλ. Φεμινιστική κριτική, τέχνη, τραύμα, ευάλωτα σώματα και κοσμοπολιτική», στο Φ. Τσιμπιρίδου (επιμ.) Εθνογραφία και καθημερινότητα στην ‘καθ’ημάς Ανατολή’. Αθήνα: Κριτική 2020, σς 497-535.
-Tσιμπιρίδου, Φωτεινή. 2021. «Σημειώσεις για τις κοσμοπολιτικές πρακτικές των υπεξούσιων στην Ελλάδα και τις γειτονιές της.» Decolonize Hellas ιστολόγιο, 26 Μαρτίου
https://decolonizehellas.org/el/simeioseis-gia-tis-kosmopolitikes-praktikes-ton-ypexousion-stin-ellada-kai-tis-geitonies-tis/
- Τσιμπιρίδου, Φ. (2021). «Γενεαλογίες του κουρδικού γυναικείου κινήματος, αυτό-εθνογραφία και ιστορίες δημιουργικής φεμινιστικής χειραφέτησης» Εισαγωγή στο Çaǧlayan. H. (2021) Γυναίκες στο κουρδικό κίνημα. Μητέρες, συντρόφισσες, θεές. Πρόλογος (σς. 21-27). Αθήνα 2021: RedMarks.
-Tsibiridou, Fotini. 2022. On Honor and Palimpsest Patriarchal Coloniality in Greece, the Western Balkans, and the Caucasus. Anthropological Comparative Accounts from a Post-Ottoman Decolonial Perspective. Genealogy 6: 73. https://doi.org/10.3390/ genealogy6030073
-Τσιμπιρίδου, Φωτεινή (2022) «Ιδιώματα πατριαρχίας, ανδρική κυριαρχία και σεξισμός. Διδάσκοντας για έμφυλα σώματα, φεμινιστική και μετααποικιακή κριτική σε πρόγραμμα Σπουδών Περιοχής». Ηλεκτρονικό Ανάτυπο από τον Τιμητικό Τόμο για την Μαρία Γκασούκα, στο, Μ. Γ. Βαρβούνης, Γ. K. Κατσαδώρος, Α. Γ. Καπανιάρης (επιμ.) Άνθρωποι, Φύλα, Ταυτότητες, Πολιτισμοί. Λαογραφικές και έμφυλες προσεγγίσεις. Αθήνα: εκδ. Γκόνη.
-Χατζηπροκοπίου, Μ. & Τσιμπιρίδου, Φ. (2022) Επιτελώντας την Ασούρα στον Πειραιά: Προς μια σιιτική ποιητική «πολιτισμικής οικειότητας» με ελληνικές ενσώματες πρακτικές πίστης (Ερευνητική έκθεση). Αθήνα: Κέντρο Ερευνας Ανθρωπιστικών Επιστημών.
-Wright, S. «Η πολιτικοποίηση της Κουλτούρας» στο Χ. Δερμετζόπουλος, Μ. Σπυριδάκης (επιμ.) Ανθρωπολογία, Κουλτούρα και Πολιτική. Αθήνα Μεταίχμιο (2004), σ. 111-127. http://www.metaixmio.gr/images/evdoxos/23999.pdf
Ημερομηνία δημιουργίας
Δευτέρα 5 Οκτωβρίου 2020
-
Δεν υπάρχει περίγραμμα