Παρουσίαση/Προβολή

Εικόνα επιλογής

ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΤΟΥΡΚΙΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ, ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ (ΒΣΑ214-Ι)

(BSO216) -  ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΚΑΡΑΚΑΤΣΑΝΗΣ

Περιγραφή Μαθήματος

Η σημερινή Τουρκία αποτελεί κόμβο των εξελίξεων στην ευρύτερη γεωγραφική περιοχή που ξεκινά από την Ανατολική Ευρώπη και τέμνει τον Καύκασο, την Μέση Ανατολή και την Ανατολική Μεσόγειο. Για την κατανόηση του σημαντικού ρόλου της Τουρκίας στις εξελίξεις αυτές χρειάζεται μια εξοικείωση με την περίπλοκη τουρκική πολιτική πραγματικότητα πέρα από απλοϊκά δίπολα και στερεότυπα. Το μάθημα στοχεύει στην εδραίωση μιας ουσιαστικής γνώσης γύρω από την σύγχρονη Τουρκία από το 1923 έως και σήμερα, τις διαδικασίες πολιτικού, οικονομικού και κοινωνικού μετασχηματισμού στο εσωτερικό της χώρας, τις μεταβολές της εξωτερικής της πολιτικής, και του ρόλου της στις περιφερειακές εξελίξεις.
 

Το μάθημα ξεκινά εξετάζοντας τις συνέχειες και ασυνέχειες κατά τη μετάβαση από την Οθωμανική Αυτοκρατορία στο σύγχρονο τουρκικό κράτος, και εστιάζει στις ιδεολογικο-πολιτικές ‘κληρονομιές’ που καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό το τελευταίο και τη θέση του στην περιοχή.

Στη συνέχεια οι φοιτητές αποκτούν μια σφαιρική εικόνα των μετασχηματισμών του τουρκικού κράτους και του πολιτικού του συστήματος από την ίδρυσή του ως και σήμερα. Επίσης, εντοπίζουν κομβικά ιστορικά γεγονότα όσο και σημαντικές προσωπικότητες ή κοινωνικο-πολιτικές ομάδες που καθορίζουν τις εξελίξεις σε κάθε περίοδο.

Με βάση την παραπάνω χαρτογράφηση της σύγχρονης τουρκικής πολιτικής ιστορίας, το μάθημα στρέφει την προσοχή των φοιτητών σε θεματικές απαραίτητες για την βαθύτερη κατανόηση της σύγχρονης Τουρκίας και των μεταβολών στις κατευθύνσεις της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής όπως (μεταξύ άλλων): το Κουρδικό ζήτημα, ο ρόλος των ιδεολογιών (Κεμαλισμός, Ισλάμ, Ερντογανισμός), του στρατού, των μη-κρατικών φορέων (θρησκευτικές αδελφότητες, συνδικάτα, κοινωνία πολιτών).

Καθ’ όλη τη διάρκεια του μαθήματος, βασικές έννοιες της πολιτικής θεωρίας (κράτος, εξουσία, νομιμοποίηση, ιδεολογία) γίνονται όχημα για την ερμηνεία των παραπάνω διαδικασιών, αλλά και την τοποθέτησή τους σε ιστορικό και συγκριτικό πλαίσιο.

Ημερομηνία δημιουργίας

Κυριακή 19 Σεπτεμβρίου 2021

  • Διδάσκοντες

    Λεωνίδας Καρακατσάνης, Επίκουρος Καθηγητής

    Ώρες γραφείου: Δευτέρα 10:00 - 13:00 και Τρίτη 13:00-16:00 μόνο με ραντεβού 

    Για να ορίσετε ραντεβού επισκεφτείτε την προσωπική σελίδα του διδάσκοντα και επιλέξτε: Ώρες συνεργασίας / Κλείστε ραντεβού για συνάντηση

    Προτεινόμενα συγγράμματα

    Εγχειρίδια του μαθήματος

    • Erik Jan Zurcher (2010) Σύγχρονη Ιστορία της Τουρκίας. Αθήνα: Εκδόσεις Αλεξάνδρεια [Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 15510]
    • Νίκος Μούδουρος (2012) Ο Μετασχηματισμός της Τουρκίας. Αθήνα: Εκδόσεις Αλεξάνδρεια [Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 22769028]
    • Φάκελος άρθρων (ηλεκτρονική πρόσβαση)

    Υποστηρικτική βιβλιογραφία

    • Hamit Bozarsslan (2004) Ιστορία της Σύγχρονη Τουρκίας. Αθήνα: Σαββάλας
    • Ηρακλής Μήλλας (επιμ.) (2019) Η “Νέα Τουρκία” εκ των έσω. Αθήνα: Σιδέρης 
    • Ahmet Insel (2017) Η Νέα Τουρκία του Ερντογάν. Αθήνα: Διάμετρος
    • Ζηνώνας Τζιάρρας (2020) Διεθνής Πολιτική στην Ανατολική Μεσόγειο. Τουρκία, Κύπρος και Δίκτυα Συνεργγασίας σε μια “Νέα” Υπο-Περιφέρεια. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση
    • William Hale (2016) Τουρκική εξωτερική πολιτική 1774-2000. Αθήνα: Εκδόσεις Πεδίο
    • Alexis Heraclides, Gizem Alioğlu Çakmak (2019) Greece and Turkey in Conflict and Cooperation. From Europeanization to De-Europeanization. London: Routledge
    • Ahmet Insel, Ali Bayramoğlu (2008) Τουρκικό Στρατός: Ένα Πολιτικό Κόμμα, μια Κοινωνική Τάξη. Αθήνα: Βιβλιόραμα
    • Amalia Van Gent (2011) Τουρκικά Ρήγματα. Μια χώρα σε Αναζήτηση Ταυτότητας. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση
    • Niyazi Kizilyurek (2004) Κεμαλισμός. Η γένεση και η εξέλιξη της επίσημης ιδεολογίας της σύγχρονης Τουρκίας. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα
    • Θάνος Βερέμης και Θάνος Ντόκος (επιμ.) (2002) Η Σύγχρονη Τουρκία. Πολιτικό σύστημα, Οικονομία και Εξωτερική Πολιτική. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση

    Μαθησιακοί στόχοι / αποτελέσματα / απόκτηση ικανοτήτων

    Οι γενικοί γνωστικοί στόχοι του μαθήματος είναι

    α. η εδραίωση βασικών γνώσεων πάνω στην τουρκική πολιτική ιστορία, την εξέλιξη του κράτους και άλλων πόλων εξουσίας (στρατός, αδελφότητες, κλπ), τις πολιτικές δυνάμεις, τα κόμματα, τα κινήματα.

    β. η χαρτογράφηση των κομβικών πολιτικών και ιδεολογικών συγκρούσεων που διέπουν τη χώρα, πέρα από απλουστευτικούς δυϊσμούς (π.χ. Ισλαμισμός-Κεμαλισμός, ‘Κούρδοι’-’Τούρκοι’, κλπ)

    γ. η ανάλυση των επιλογών και των μετασχηματισμών της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας μέσα από τη μελέτη αυτής εντός ενός συγκριτικού περιφερειακού πλαισίου (υπό το φως των ιστορικών και σύγχρονων συνεπιδράσεων και συνδέσεων με την Νοτιοανατολική Ευρώπη, τον Καύκασο, την Μέση Ανατολή και την Ανατολική Μεσόγειο).

     

     

    Το μαθησιακά αποτελέσματα που επιδιώκονται διαμέσου των παραπάνω γνωστικών στόχων είναι:

    α. η δημιουργία αναλυτικών και γνωστικών εφοδίων (τόσο σε θεωρητικό όσο και σε ιστορικο-πολιτισμικό επίπεδο) για την ουσιαστική κατανόηση και ανάλυση της σύγχρονης τουρκικής πολιτικής πραγματικότητας και του ρόλου της Τουρκίας στην διεθνή και περιφερειακή σκηνή.

    β. η ενστάλαξη της κριτικής ικανότητας διάκρισης μεταξύ μυθολογίας και πραγματικότητας γύρω από την τουρκική ιστορία και σύγχρονη πραγματικότητα (ειδικά δεδομένου του κομβικού χαρακτήρα που οι σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας έχουν για τη διαμόρφωση της σύγχρονης ελληνικής κοινής γνώμης).

    γ. η δυνατότητα συγκριτικής επισκόπησης και κατανόησης της σύγχρονης τουρκικής εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής σε ιστορικό και γεωγραφικό συγκείμενο.

    δ. η εφαρμογή εργαλείων πολιτικής θεωρίας στην πράξη ως όχημα για την εξήγηση των επιλογών προσώπων και ομάδων αλλά και της αξιολόγησης των αποτελεσμάτων των δράσεων αυτών.

     

    Γενικότεροι στόχοι, απόκτηση ικανοτήτων

    Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτήτριες/ητές θα είναι σε θέση

    α. να εκφέρουν εμπεριστατωμένες απόψεις γύρω από την σύγχρονη τουρκική πολιτική  και τη θέση/ρόλο της στην διεθνή και περιφερειακή σκηνή.

    β. να προσεγγίζουν την Τουρκία αποφεύγοντας τα στερεότυπα που συχνά επικρατούν στον δημόσιο λόγο στην Ελλάδα.

    γ. να αποκωδικοποιούν και να αναλύουν την σύγχρονη τουρκική πολιτική πραγματικότητα και τις επιλογές της εξωτερικής πολιτικής ως προϊόντα σύγκρουσης ιδεολογιών, φορέων αλλά και προσωπικοτήτων και όχι ως μονοδιάστατες επιλογές ‘εθνικού’ χαρακτήρα ή ακλόνητων αέναων ‘εθνικών συμφερόντων΄.

    δ. να αναγνωρίζουν τις ιδιαίτερες συνιστώσες της σύγχρονης Τουρκίας αλλά ταυτόχρονα να δημιουργούν συνδέσεις και αναλογίες και να αποφεύγουν μια οριενταλιστική αναγωγή σε μια άκριτη ‘τουρκική ιδιαιτερότητα’.

    ε) να αντιλαμβάνονται την σημασία της πολιτικής θεωρίας για την κατανόηση της ιστορίας και της πολιτικής πραγματικότητας.

    Ο συνδυασμός των γνωστικών στόχων, του θεωρητικού πλαισίου αλλά και της συνεργατικής προσέγγισης του μαθήματος αποσκοπεί στην περαιτέρω ανάπτυξη των παρακάτω ικανοτήτων:

    • Συνδυασμός αυτόνομης εργασίας και συνεργατικής πρακτικής
    • Ανάπτυξη διαπολιτισμικής και συγκριτικής οπτικής
    • Αυτο-ανάλυση και κριτική εδραιωμένων στερεοτύπων
    • Ερευνητική άσκηση, βιβλιογραφικές αναζήτησες
    • Ανάπτυξη ερευνητικών ιδεών
    • Εκφορά λόγου, διατύπωση γνώμης, αυτοπεποίθηση
    • Ανάπτυξη ευαισθησίας για το σεβασμό των έμφυλων, πολιτισμικών και άλλων διαφορετικοτήτων.

    Μέθοδοι διδασκαλίας

    Το μάθημα αποτελείται από δύο δίωρες συναντήσεις ανά εβδομάδα, οι οποίες συνδυάζουν στοιχεία διάλεξης και σεμιναριακών τεχνικών και βασίζονται στην ενεργή συμμετοχή των φοιτητών στην διαδικασία παραγωγής και ενσωμάτωσης της γνώσης.

    Μέθοδοι αξιολόγησης - υπολογισμός βαθμολογίας

    Δίνονται 2 επιλογές για την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος

    Α. Τελικές εξετάσεις μόνο (κλασική αξιολόγηση)

    Οι φοιτήτριες/φοιτητές δίνουν τελικές γραπτές εξετάσεις για το 100% του βαθμού.
    Οι εξετάσεις αποτελούνται από Quiz γνώσεων πολλαπλής επιλογής (40% του βαθμού) και συνδυαστικές ερωτήσεις ανάπτυξης με ανοιχτά βιβλία ή ανακοινωμένες 24 ώρες πριν τις εξετάσεις (60% του βαθμού).

    Β. Μικτή (εναλλακτική) αξιολόγηση:
    Μικτή αξιολόγηση με βάση την 1. φυσική παρουσία, 2. την συμμετοχή και την ομαδική παρουσίαση εργασίας και 3. τις τελικές εξετάσεις.

    Για να επιλέξουν αυτή την εκδοχή αξιολόγησης, οι φοιτήτριες/φοιτητές πρέπει να συμπληρώσουν ένα ελάχιστο αριθμό παρουσιών στις διαλέξεις (80% παρουσιών - 21 υποχρεωτικές παρουσίες από 26 διαλέξεις στο σύνολο). Όσες/οι εξασφαλίσουν τις απαραίτητες παρουσίες μπορούν να ‘χτίσουν’ τον βαθμό τους με την συμμετοχή τους όπως περιγράφεται αναλυτικά στο περίγραμμα του μαθήματος (syllabus) που θα βρείτε εδώ.

    Ώρες και αίθουσες διδασκαλίας (2022-23)

    Τετάρτη: 09:00 - 11:00 (Αιθουσα 11)

    Πέμπτη: 09:00 - 11:00 (αμφιθέατρο 9)

    Προσοχή: το μάθημα ξεκινάει ακριβώς στην ώρα που αναγράφεται και πραγματοποιείται χωρίς διάλειμμα για σύνολο 90 λεπτών